Skip to content

25 jaar dirigeren

in de aanloop naar de Johannespassie

Artikel Bach CMIn de aanloop van dit project was ik te gast in enkele AMC klassen, waar telkens een 20tal jonge muzikanten in spe erg geïnteresseerd waren in het verhaal van Bach’s Johannespassie … en meteen zag ik mezelf daar terug zitten zo’n 25jaar geleden in diezelfde klas … Want ook op mij had deze passie reeds op jonge leeftijd zeer veel indruk gemaakt, het intrigerende verhaal, de emotionele toonspraak, de meeslepende turba’s, de intimistische aria’s en de gelovige koralen. En waarom deze passie meer dan de Mattheus, of Marcus of Lukas ?

Misschien omdat Johannes de meest betrokken evangelist was, hij was de jongste apostel en waarschijnlijk daardoor ook het meest overrompeld door wat de laatste week met zijn Meester gebeurde. Het is die Johannes die aan Zijn zijde bleef op Golghata, het is deze Johannes die als zoon aan Maria wordt toevertrouwd, het is deze Johannes die op de meest pure wijze het evangelie van de Goede Week beschrijft. Door het 4 keer zelf te herwerken toont Bach zijn voorliefde voor deze passie : de meest emotionele melodieën in combinatie met de sterkste compositorische diepgang, zijn Magnum Opus de JohannesPassion

Na deze passie reeds een 30tal keren als zanger te hebben uitgevoerd is het mij als dirigent een zeer grote eer om deze nu zelf voor de eerste maal te mogen interpreteren. In grote dankbaarheid en met eerbied voor de partituur van de meester, koos ik voor de uitvoering van de eerste 1724 editie op authentieke instrumenten. We hopen dat we u getuige kunnen laten zijn van een zeer transparante articulatie met aandacht voor een sterk poëtische dramatiek.

Voor de inhoudelijke interpretatie richten we ons naar de centrale scène ‘Pilatus’,  waar Bach een fraaie symmetrische structuur heeft aangebracht die we het ‘Herzstück’ noemen. Door zeer bewust de koralen en aria’s te plaatsen, en zeer opvallend dezelfde muziek te gebruiken voor de tekstverwante turbae aan weerszijden van dit centrale deel, creërt Bach een centrale kerngedachte die uitgezongen wordt in het mooie koraal ‘Durch dein Gefängnis, Gottes Sohn’. Hier ligt precies ook de kentering van het verhaal : Pilatus trekt zich terug, de afloop is nu onafwendbaar geworden, niet Jezus’ dood is het dramatisch hoogtepunt maar wel het menselijk handelen dat daartoe leidt. Bach gebruikt hier een bekende koraalmelodie ‘Machs mit mir, Gott’ met een tekst die Luthers centrale leerstuk van Jezus’ plaatsvervangend lijden verwoordt. Zijn Lijden en dood is door ons veroorzaakt en heeft ons verlost …

Net deze laatste gedachte maakt ons als kleine muzikanten of publiek zeer nederig, bij het uitvoeren of horen van dit meesterwerk. Meer dan noten is het werk een belijdenis van eenvoud en eerbied die de verrijkende gedachte bij ons oproept om ons onophoudelijk in te zetten voor de andere, in verdraagzaamheid en openheid, in een wereld zonder pijn en onvrede.

Zalig Pasen

Steve De Veirman

 

Cantabile voert de Johannespassie uit

op 29/3 om 16u in de kerk van Wassenaar (Den Haag NL)

op 3/4 om 20u in de St.-Pauluskerk  te Gent (tickets via kaarten@cantabile.be)

op 4/4 om 16u in de St.-Catharinakerk te Wondelgem (tickets via johannespassie@gmail.com)